Le meurtre d'Abel

Nota
1. Met deze cantate dong Benoit voor de tweede maal mee naar de Romeprijs. De opgelegde tekst was van de Dendermondse notaris Clément of Clemens Wytsman (1825-1870), die zich ook liet kennen als dichter, geschiedschrijver, penningkundige en zelfs als componist (onder de schuilnaam Gottfried Stauf). Zoals gebruikelijk werden de kandidaten afgezonderd in loge gedurende 25 dagen.
De jury was samengesteld uit François-Joseph Fétis (voorzitter), Charles Bosselet, Louis-Joseph Daussoigne-Méhul, Karel Lodewijk Hanssens, Adolphe Samuel, Joseph François Snel en Etienne Soubre. Hij vergaderde op dinsdag 14 juli 1857 in de Zaal van de Academiën om de pianoversies te horen van de cantates geschreven door de vier deelnemers: Peter Benoit, Jules Conrardy, Goeffen en Van Synghel. Benoit, élève de M. Fétis, kreeg de Eerste Romeprijs met eenparigheid van stemmen. Eveneens eenparig werd de tweede prijs toegekend aan de Luikenaar Jules Conrardy, élève de M. Daussoigne-Méhul.
Benoit had zijn werk ingestuurd onder het motto La force dans l’âme et l’horizon au-dessus. De Prijs bedroeg: vier jaren lang 2.500 Fr. om zijne studiën in Duitschland, Frankrijk en Italië te gaen voortzetten (De Klauwaert, 19/07/1857). Bovendien ontving hij van de koning een bedrag van 400 BEF om de kosten te dekken van zijne studiën tot het tijdstip dat hij genot zal hebben van zijn jaergeld van 10.000 Fr., op hetwelk hij recht heeft (De Klauwaert, 29/08/1857).

2. De plechtige prijsuitreiking met de creatie van het bekroonde werk vond plaats op zaterdag 26 september 1857 (en niet op 27 september zoals Blockx vermeldde, een datum die later door Baccaert werd overgenomen). Het concert bij de jaarlijkse zitting van de Klasse van de Schone Kunsten van de Koninklijke Academie van België kaderde tevens in de viering van de 27ste verjaardag van de Belgische onafhankelijkheid (de zogenaamde septemberfeesten) en werd bijgewoond door de Hertog van Brabant aan wie de laureaten van de verschillende disciplines werden voorgesteld. De Moniteur Belge van 27-28/09/1857 was zeer lovend: Ce morceau a une grande ampleur, de la puissance, du style, une magistrale sévérité, et nous paraît composé avec la science des combinaisons orchestrales. Il a été longtemps applaudi par le nombreux auditoire …
Een bespreking van Edmond van der Straeten volgde in Le Guide Musical van 01/10/1857.

3. Peter Benoit leidde zelf een uitvoering te Kortrijk in december 1857 (zie Le Guide Musical van 10/12/1857). Het niet-autografisch materiaal (koorpartij van een deel van het openingskoor, partij van Caïn en deels de partij van Abel) in het PBM werd waarschijnijk bij die uitvoering gebruikt.

4. Caïn en Abel werd uitgevoerd op het Zevende Jaarfeest van het PBF in de concertzaal van de Dierentuin te Antwerpen op 27 september 1909 onder leiding van Edward Keurvels. De solisten waren de tenor Laurent Swolfs (Abel) en de bariton Gerard Zalsman (Caïn). Wellicht was dit de creatie van de Nederlandse versie.

5. Opvallend is de bescheiden omvang van dit werk, vergeleken bij Le dernier Jour d’Herculanum van twee jaar eerder. Op te merken valt eveneens dat de solopartij van De Heer zich beperkt tot twee frasen. (LL)



Uitgelicht: Messe solenelle (1860)

Op 22 april 1860 voltooide Benoit zijn Messe solenelle in Parijs, waar hij toen verbleef met een stipendium als laureaat van de Prix de Rome. Terwijl hij in Parijs tevergeefs probeerde een opera uitgevoerd te krijgen, wilde hij zich op het thuisfront als componist van religieuze muziek manifesteren.

Niettegenstaande Benoit in Parijs veel ontgoochelingen kende omdat de deuren van de operahuizen gesloten bleven, geloofde hij sterk in de kwaliteit van zijn composities. Nadat hij zijn Messe solennelle had beëindigd, drukte hij een maand later in een brief aan zijn broer Constant zijn vertrouwen in het werk uit: J’ai beaucoup de confiance dans mon travail – c’est une œuvre conçue très sérieusement, que j’ai méditée longtemps et que j’ai tâché d’exprimer le plus grandement possible. J’ai traité la messe au point de vue du drame religieux, de Dieu, tel que je le sens et puis aussi au point de vue philosophique (…).

Lees hier de Nederlandse inleiding die het Studiecentrum voor Vlaamsemuziek liet uitgeven bij Höflich Music Publisher.