Nieuws
Hieronder vindt u het laatste nieuws uit de bibliotheek. Volg ons op sociale media voor het volledige overzicht van laatste nieuwtjes, aanwinsten en interessante weetjes. Facebook YouTube Instagram Het archief van onze nieuwsbrieven kan je hier consulteren.
Collectie in de kijker
04/12/2024
Collega Dries is al weken enhousiast onze omvangrijke collectie vioolmuziek aan het inventariseren en stuit daarbij vaak op een bijzonder werk, zoals deze:
Vandaag vond ik deze merkwaardige partituur: 'Symphonie Baudelairienne pour violon et piano' van de hand van een zekere Jean Lautaret. Tot op heden heb ik nog geen enkele aanwijzing over deze componist kunnen vinden, op enkele reclameadvertenties betreffende de verkoop van dit werk na. Wie Jean Lautaret voorlopig dan ook moge zijn laten we nog even in het midden – deze compositie is dan ook de enige die we van hem in ons bezit hebben. Wat ik wel graag kwijt wil is dat dit specifieke werk hoe dan ook opmerkelijk is vanwege de titel die verwijst naar de Franse ‘poète maudit’ Charles Baudelaire (1821-1867), wiens poëziebundel 'Les Fleurs du Mal' in 1857 het artistieke Parijs op zijn kop zette als het ware een manifest voor het symbolisme binnen de Franse literatuur. Voorafgaand aan iedere beweging binnen het stuk, citeert Lautaret een kort tekstincipit uit Baudelaires dichtbundel, zodat de muzikale vertelling nog extra kracht wordt bijgezet. Aangezien het werk werd betiteld met ‘symphonie’, is de kans groot dat er naast deze pianoversie ook een symfonische versie bestaat, wat uiteraard de kleur en het poëtisch-verhalende karakter van deze muziek ten goede zou komen.
Lautaret droeg het stuk op aan de Belgische violiste Yvonne Clédina. Wanneer zij precies geleefd heeft is niet helemaal duidelijk, maar wel komt haar naam voor in kranten- en tijdschriftrecensies tussen 1912 en 1922. Zo schreef 'Le Guide Musical' dat ze “de stevigheid van haar Luikse strijkstok combineert met de Franse gratie van Jacques Thibaud” en dat ze “nu al een nieuwe dimensie toevoegt aan ons eigen rijtje violisten”. Na haar te hebben geprezen vanwege een voortreffelijke uitvoering van Édouard Lalo’s 'Symphonie Espagnole' in oktober 1913, schrijft ditzelfde blad ook dat haar spel getuigt van een “vroegrijp meesterschap”, wat duidt op haar jonge leeftijd en een groot talent. Het laatste dat we van haar vernemen is een recensie over een uitvoering van vioolsonates van Bach, Lekeu en Franck in Parijs, die niet alleen in 'Le Ménestrel' van 1921 verscheen, maar ook in het Amerikaanse muziekblad 'Musical America', helemaal aan de andere kant van de oceaan! Dit zegt veel over de indruk die ze moet hebben nagelaten met haar vioolspel.
Op zoek naar een uniek werk voor op je vioolproef? Neem dan zeker een kijkje in onze prachtige collectie! Weet u meer over deze Jean Lautaret of Yvonne Clédina? Contacteer ons!
https://anet.be/record/lvdopac/c:lvd:15488562/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Carla met pensioen
26/11/2024
We hebben nog maar Nicole moeten uitzwaaien, en nu vertrekt al opnieuw een steunpilaar. Sinds 11 jaar was Carla een vertrouwd gezicht in de leeszaal die ze zelfs een tijdlang op vrijdagavond en tijdens het weekend openhield. Voor haar laatste dagen op haar vertrouwde stek werd voor een aangepaste decoratie gezorgd. En Peter B., die gaat met haar mee.
Bedankt voor alles, Carla!
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
20/11/2024
Collega Helena vond op de uitleendienst een bijzondere partituur:
'In 1964 schreef de Griekse componist Jani Christou (Γιάννης Χρήστου) 'Tongues of fire', een Pinksteren-oratorium in opdracht van het English Bach Festival. Hij componeerde het oratorium in zijn derde periode (1959-1964), waarin het leven na de dood een rode draad vormde doorheen zijn werk. Hij werd hiervoor mogelijk geïnspireerd door de dood van zijn broer, Evangelios, die enkele jaren eerder stierf in een auto-ongeluk. Jani Christou studeerde in Engeland bij Ludwig Wittgenstein en Bertrand Russel tot hij in 1948 startte met privé-lessen bij Hans Redlich, musicoloog en leerling van Alban Berg. In 1970 verging hem hetzelfde lot als zijn broer, waardoor zijn carrière abrupt eindigde.'
https://anet.be/record/opacap/c:lvd:15509958/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Nicole met pensioen
04/11/2024
Vorige week hebben we na 37 jaar trouwe dienst een icoon van onze bibliotheek uitgezwaaid.
Bedankt voor alles Nicole, we missen je nu al!
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
29/10/2024
"Dans tous les morceaux de l'opéra, où il y à des harpes, il faut 6 premières harpes et 6 secondes qui puissent dominer l'orchestre, et faire ressortir l'effet des cent harpes de Selma."
In aanwezigheid van de toemalige keizer Napoleon ging op 10 juli 1804 de opera 'Ossian, ou les bardes' in première van de Franse componist Jean-François Lesueur.
De opera raakte intussen in vergetelheid, maar de opvoering ervan was zonder twijfel spectaculair. De componist integreerde maar liefst 12 harpen in het werk.
https://anet.be/record/lvdopac/c:lvd:7033544/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
06/09/2024
Collega Karolien inventariseerde de schenking van Champ d'Action, goed voor 1146 titels in de catalogus.
Een lijst van alle werken kan je hier vinden.
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
08/07/2024
Collega Helena vond in een partituur met cadenzen voor Mozarts dubbelconcerto dit concertprogramma van de Société de Symphonie d'Anvers die werd gedirigeerd door Emil Giani (1845-1903), een lid van de Duitse kolonie in Antwerpen en actief in de maritieme handel:
'Het programma dat werd achtergelaten in deze partituur, Cadenzas to Mozart’s concerto van John Thomas, laat ons als het ware getuige zijn van de Antwerpse première van Mozart’s dubbelconcerto voor fluit en harp, die plaatsvond op 25 april 1887. Dit concert werd georganiseerd door de Société de Symphonie d’Anvers (1880-1897) met o.a. zangeres Fina Rummel en harpist Henri Wieland, die toen leraar harp was aan de Antwerpse Muziekschool. De fluitist wordt niet op het programma vermeld.'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6715659/N
_____________________________________________________________________________________________________________
25 jaar kwaliteitslabel voor collectiebeherende instellingen
26/06/2024
Dit jaar bestaat het kwaliteitslabel voor collectiebeherende instellingen 25 jaar. In 2010 behaalden we als eerste erfgoedbibliotheek in Vlaanderen die erkenning. We figureren dan ook
in dit interessante artikel.
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
26/06/2024
Collega Dries stootte op deze vioolmethode van de Duitse violist, componist en pedagoog Goby Eberhardt (Frankfurt, 29 maart 1852 – Lübeck, 13 september 1926) was een Duiste viollist, componist en leraar. Eberhardt illustreerde zijn methode met veel foto's.
Te vinden in onze collectie:
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6746343/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
21/06/2024
Precies 90 jaar geleden namen de Rode Duivels deel aan het wereldkampioenschap voetbal in Rome (27 mei - 10 juni 1934). Voor die gelegenheid werd het supporterslied Ils vont à Rome / We gaan naar Rome uitgebracht. De tekst is een studie op zich waard. Waar de Nederlandse tekst zegt: 'Capelle neemt zijn "kogels" mee', zingt de Franse tekst merkwaardig genoeg: 'Ils vont à Rome / pour être en somme / pour épater Mussolini!'
Mussolini zou trouwens het wereldkampioenschap danig misbruiken ter zijner eer en glorie (zie o.a. https://thesefootballtimes.co/.../when-the-world-cup.../).
Na het WK moet de verkoop van macaroni in België gekelderd zijn, als we de laatste woorden van het lied mogen geloven:
''t Vijandelijk net dat trilt / dat gaat zoo keer op keer / Als België dat niet wint / Dan eet ik geen macaronie meer'.
België lag er al na één match uit na een 5-2 verlies tegen Duitsland... En natuurlijk won Italië, na een 2-1 tegen Tsjechië.
PS Jean Capelle (1913-1977) was een spits van Standard Luik die in 1931 op zijn 17de (!) in de nationale ploeg debuteerde.
https://anet.be/record/lvdopac/c:lvd:15453593/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
18/06/2024
Collega Dries trof deze gesigneerde partituur van het Vioolconcerto in D van de Deense componist August Enna (Nakskov, 13 mei 1859 - Kopenhagen, 3 augustus 1939) aan in onze historische collectie vioolmuziek.
Enna droeg deze partituur op aan Edward Keurvels die in 1898 en 1899 Enna's opera's 'Cleopatra' en 'Lamia' in de Antwerpse Opera uitvoerde.
Enna's vioolconcerto is trouwens een heerlijk werk, de moeite van het ontdekken waard: https://www.youtube.com/watch?v=ik8LQFO3O7A.
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6717622/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Inventariseren historische collectie
13/06/2024
Sinds begin dit jaar wordt de bibliotheek als ‘bovenlokaal ingedeelde erfgoedbibliotheek’ binnen het Cultureelerfgoeddecreet gesubsidieerd om de historische collecties te inventariseren.
Dankzij deze subsidies konden we daartoe extra medewerkers in dienst nemen. Collega’s Karolien Bosmans, Helena De Cauwer, Dries de Haas en Martijn Vincken nemen nu de erfgoedcollectie onder handen en maken die via de onlinecatalogus consulteerbaar. Het is ook de bedoeling om een aanzienlijk deel van de historische collectie te digitaliseren.
Ondertussen zijn de harp- en trompetcollecties klaar. Welke parels daar allemaal tussen steken, kan je nagaan via onze catalogus (anet.be/env/dekstopapcon) en deze lijsten (Harpmuziek en Trompetmuziek).
Wordt vervolgd!
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
05/06/2024
Collega Karolien heeft al enkele maanden de handen vol met het inventariseren van de omvangrijke partiturencollectie van ChampdAction die aan onze bibliotheek werd overgedragen. Nieuwe muziek bestaat in veel diverse vormen, formaten en kleuren. En ze krijgt al eens een postkaart:
'De Amerikaanse componist James Tenney (1934-2006) had vele vrienden, maar hield niet van brieven schrijven. Een oplossing hiervoor waren zijn Postal Pieces (1954-71), ook wel “scorecards” genoemd. Dit zijn elf miniatuurwerken voor instrumentalisten gedrukt op kleurrijke postkaarten en opgedragen aan vrienden en collega’s. Tenney was een centrale figuur in de Amerikaanse experimentele muziek. Zo was hij in de jaren ‘60 betrokken bij Fluxus en droeg hij onder meer bij aan computer music, tuning theory, spectrale en microtonale muziek. Postal Pieces weerspiegelt zijn grote interesse in klankperceptie. Drie thema’s keren in de elf stukken terug: repetitieve structuren met een meditatief karakter, intonatie en het idee van ‘zwellen’. De werken tonen het veelzijdige en soms ludieke karakter van Tenney’s oeuvre. Wie deze zomer een postkaartje wil versturen kan hieruit alvast wat inspiratie halen.'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:15450955/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
30/05/2024
De bijzondere partituren en opmerkelijke figuren blijven maar opduiken in onze historische collectie. Wat dacht u van een Nederlandse Paganini? Collega Dries vertelt:
'Op 20 maart 1914 ging Maurits Bingers stomme film ‘De Stradivarius’ in première in het Amsterdamse Cinema Palace. Deze handelt over Boris, een vioolvirtuoos die zijn viool bijna verliest in een allesverwoestende brand. Zijn geliefde Elsa weet het peperdure instrument te redden, maar sterft aan haar verwondingen, waarop Boris tot slot een afscheidsserenade voor haar levenloze lichaam speelt. De hoofdrol in deze verloren gegane film werd vertolkt door de gelijknamige Boris Lensky, pseudoniem voor Jonas ‘John’ Chits (1883-1972), een Nederlands-Joodse violist uit Haarlem die overigens samen met zijn cinemaorkest de muziek bij deze vertoning verzorgde. Vooraleer hij besloot zijn leven aan de filmmuziek in lucratieve theaters te wijden, studeerde John Chits aan het conservatorium van Den Haag. Hier werd zijn talent al snel opgemerkt en na proefspel mocht hij plaatsnemen in de eerste vioolsectie van het Koninklijk Concertgebouworkest, dat toen nog onder leiding van de legendarische dirigent Willem Mengelberg stond. Die moedigde Chits persoonlijk aan zich verder te ontwikkelen bij Eugène Ysaÿe in Brussel, een kans die hij zonder al te veel twijfelen greep. Eenmaal teruggekeerd in Nederland (1906) ging hij niet meer naar het Concertgebouw, maar wel naar de cinema, waar hij zou uitgroeien tot een van Amsterdams meest geliefde violisten. Als hommage aan Louis Zimmermann (concertmeester KCO) en bij wijze van knipoog naar de traditionele opleiding die hij genoot, publiceerde de 25-jarige John Chits – toen al Boris Lensky genaamd – in 1908 maar liefst 30 (!) zeer virtuoze capriccio’s voor solo viool. Staan we hier oog in oog met de Nederlandse Paganini?'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6718860/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
21/05/2024
Op zijn inventarisatietocht doorheen de vioolcollectie kwam Dries deze aan Jan Blockx opgedragen partituur tegen:
'De Franse zang- en muziekpedagoog Alexandre Brody (? – 1914) stond in de Parijse en Brusselse conservatoria vooral bekend om zijn ‘meesterlijke’ solfègeklassen en diepe basstem, maar als componist moest hij zeker niet onderdoen! Zo won hij in 1893 de eerste prijs op het muziekconcours van de Académie de Paris-Provence. Enkele jaren later schonk hij deze prachtige ‘Méditation’ aan Jan Blockx, de toenmalige directeur van het Koninklijk Vlaams Conservatorium van Antwerpen, als een “respectvol eerbetoon" en met aangename herinneringen (Parijs, juni 1906).'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6718451/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
16/05/2024
Uit de vele tientallen bananendozen met de theaterbibliotheek van dramaturg Frans Redant (1945-2022) blijven curiosa komen, zoals dit onuitgegeven typoscript van 'Baby is aan de fles' van Jean-Pierre Van Rossem (1945-2018).
Als we JPVR mogen geloven schreef hij deze vier bedrijven in 1972 op 3 dagen en herwerkte hij de tekst in 1990 op twee dagen.
https://anet.be/record/lvdopac/c:lvd:15449399/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
14/05/2024
Voor wie de platgelopen (viool)paden even wil verlaten: collega Dries kwam tijdens het inventariseren deze boeiende partituur tegen en noteerde:
'Toen in de zomer van 1895 de Belgische Prix de Rome plaatsvond, communiceerde de pers dat er tussen bekende namen als Joseph Ryelandt, Martin Lunssens en Joseph Jongen ook een zekere Henriette Coclet (Luik, 15 januari 1866 - Luik, 6 maart 1945) op de deelnemerslijst stond. Zo werd Coclet de eerste vrouw die deelnam aan de prestigieuze compositiewedstrijd. Hoewel zij op de laatste plaats eindigde – door het niet op tijd kunnen voltooien van de instrumentatie van het plichtwerk –, was de kritiek zeer positief over haar werk en stelde men dat Coclet zeker niet mocht onderdoen voor de eerste en tweede prijswinnaars (respectievelijk Lunssens en Jongen). Het zou pas twaalf jaar later (1907) zijn dat de intussen getrouwde Henriette Van den Boorn-Coclet naamsbekendheid verwierf door het behalen van de eerste prijs op een Parijse competitiewedstrijd en hierdoor niet meer moest onderdoen voor de mannelijke concurrentie. Dit deed ze namelijk met haar vers gecomponeerde vioolsonate, die na de wedstrijd in druk verscheen bij Breitkopf & Härtel en – als we de muziektijdschriften mogen geloven – verkocht als zoete broodjes. Vandaag, een kleine 120 jaar na dato, trek ik deze partituur zowel letterlijk als figuurlijk van onder een dikke laag stof vandaan. Bij nader inzien lijkt zich een vergeten geschiedenis te ontplooien: die van een in de vergetelheid geraakte (vrouwelijke) componist, met een rijk oeuvre dat getuigt van een hoge kwaliteit. Nóg maar eens een (Belgische) naam die het verdient om (meer) te worden gespeeld!'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6757300/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
08/05/2024
Er is zoveel meer boeiende muziek dan wat er in de concertzalen en op cd's te horen is. Zo stootte collega Martijn in onze collectie kamermuziek voor blazers op een merkwaardige 'Rapsodie péruvienne pour un trio d'anches' uit het legaat van fagottist en componist Leo Van de Moortel.
Leo Van de Moortel (1919 – 1972) was een Belgisch fagottist en componist:
“Pas mal”, schreef een muzikant dunnetjes in potlood op het voorblad van de 'Rapsodie péruvienne' van Marguerite Béclard-d’Harcourt (1884-1964). Na studies bij D’Indy en Emmanuel leek deze Franse componiste een carrière in het Parijse muziekleven beschoren. Dit was echter buiten haar echtgenoot, de antropoloog Raoul d’Harcourt (1879-1970), gerekend. Hij nam haar mee naar de Andes, waar ze gezamenlijk veldwerk verrichtten en onder meer plaatselijke volksmuziek in kaart brachten – zoals blijkt uit hun boek La musique des Incas et ses survivances (1925). Meer dan van louter etnografische waarde hadden de resultaten van dit veldonderzoek ook een diepgaande invloed op Béclard-d’Harcourts muzikale taal, die bij momenten opvalt door haar modale karakter en onregelmatige ritmes (denk ook aan een vergelijkbare invloed bij Béla Bartók), en die blijkbaar wel gesmaakt werd door zowel uitvoerders als toehoorders.
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6757300/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
29/04/2024
De naam op een partituur zorgt al eens voor verwarring, zoals collega Lien mocht ondervinden:
'Deze partituur van Auguste Solvay [jeune], deed ons de archieven in duiken. Bij het invoeren bleek namelijk dat er in onze catalogus werken zaten van twee Belgische componisten met de achternaam Solvay. De ene heette Auguste Solvay [jeune], de andere Theodore Auguste Solvay. Van Theodore Auguste waren de geboorte-en sterftedata gekend (1821-1908), van Auguste niet. Het naslagwerk van Thierry Levaux, ‘Dictionnaire des compositeurs de Belgique du Moyen Âge à nos jours’ vermeldt wel Theodore-Auguste, maar niet Auguste. De vraag rees of Auguste en Theodore-Auguste niet één en dezelfde persoon waren.
Een zoektocht in de kranten en tijdschrijften van die tijd gaf ons al snel een antwoord. Auguste [jeune] bleek de jongere broer van Theodore te zijn. Geboorteregisters uit het rijksarchief gaven nog extra informatie: Theodore heette niet Theodore Auguste maar Theodore Jean Baptiste. En Auguste heette eigenlijk Charles Auguste. Vermoedelijk noemde men hem Auguste omdat de vader van de gebroeders Solvay ook Charles heette. Beide broers werden geboren in Rebecq-Rognon. Theodore op 11 september 1821, Auguste op 11 juni 1831.
Theodore volgde piano aan het Conservatorium van Brussel bij Michelot en kreeg lessen van Chopin in Parijs. Na zijn studies gaf hij zelf pianoles. Onder andere aan de hertog van Brabant, later koning Leopold II, maar ook aan zijn eigen broer. Auguste trad meermaals in de voetsporen van zijn broer: na zijn studies aan het Conservatorum van Brussel, ging ook hij les geven maar dan in Brugelette en Charleroi. En ook componeren zat in hun bloed. Deze ‘Chant d’adieu’ werd op 31 januari 1861 in ‘Le journal de Bruxelles’ als volgt aangekondigd:
“M. Auguste Solvay jeune, dont le talent comme compositeur, pianiste et professeur est digne des plus grands éloges, vient de faire paraître chez M. Katto, éditeur, une rêverie pour piano, intitulée: ‘Chant d’adieu’. Cette nouvelle oeuvre fait honneur au jeune artiste, qui déjà est auteur de plusieurs belles et brillantes compositions, en vente chez MM. Schott et Katto et dont le succès est des plus mérités.
Tien jaar later brachten de kranten echter droevig nieuws. Op 23 februari 1871 overleed Auguste Solvay op 39-jarige leeftijd na een korte ziekte.'
De gedigitaliseerde partituur vindt u hier:
https://anet.be/digital/opacdkvc/artkc/dg:apkc:6187/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
25/04/2024
Vandaag precies 116 jaar geleden:
Collega Dries, volop bezig met het inventariseren van de historische vioolcollectie, vond deze partituur van Alberto Bachmann met een opdracht aan Jan Blockx en schreef hierover het volgende:
“Aan de illustere meester Jan Blockx. Een klein teken van bewondering.” Dat schreef een zekere Alberto Bachmann op 25 april (!) 1908 op de vers gedrukte partituur van zijn Tweede Vioolconcerto, die hij aan de toenmalige directeur van het Antwerpse Conservatorium schonk. Wat deze compleet vergeten vioolvirtuoos, -componist, -pedagoog én musicoloog van Zwitserse komaf precies voor een verstandhouding met Blockx had, is tot op heden onduidelijk. Maar dat hij destijds als ‘een der groten vioolvirtuozen’ werd beschouwd, valt duidelijk op te maken uit verschillende recensies die bijeen werden geschreven tijdens zijn tournées doorheen Europa (ca. 1896 – 1913). Telkens weer getuigen zij over zijn Premier Prix aan het conservatorium van Rijsel – die hij op tienjarige leeftijd (!) binnensleepte –, zijn studies bij Eugène Ysaÿe te Brussel en het daaruit voortgekomen meesterschap. Mede hierdoor behoorde Bachmann al snel tot het lijstje ‘favoriete violisten’ van de Franse muziekcriticus Maurice Clerjot, waartoe ook bekendere namen zoals Ysaÿe, Magdeleine Godard, Pablo de Sarasate en Jacques Thibaut behoorden. Deze populariteit had vast te maken met Bachmanns verfijnde techniek en lyrische interpretatie, maar zouden zijn charmante snor en dandyeske voorkomen hier ook niet voor iets tussen zitten? Hoe het ook zij, deze Bachmann liet naast een grote indruk een imposant oeuvre voor de viool na, waaronder drie concerto’s, een sonate, diverse salonstukken, études, een concertfantasie gebaseerd op Puccini’s opera Madama Butterfly en meerdere theoretische werken over de viool, haar geschiedenis en de praktijk.
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:15426967/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
22/04/2024
Zoek de verschillen:
krek dezelfde partituur, beide uitgegeven rond 1890, maar de ene door Mahillon in Brussel en de andere door Hardy in Montréal.
De in België actieve componist J. Frisque droeg het werk op aan Fred. C. Henshaw, bevelvoerder van het 3rd Regiment Victoria Rifles of Canada. 'Les volontaires' verwijst naar de 'Smallpox riots' in 1885 in Montréal, toen het regiment ter assistentie van de civiele bescherming tussen kwam bij zware rellen met (vooral) Franstalige antivaxers die protesteerden tegen de vaccinatiemaatregelen van het (overwegend) Engelstalig bestuur. Bij die rellen viel in het regiment één dode, die in 1890 gehonoreerd werd met een monument. Rond die tijd moet Frisque deze wals gecomponeerd hebben. De pokkenepidemie kostte toen in Montréal meer dan 3.000 doden.
Luitenant-kolonel Fred C. Henshaw leidde het regiment van 1887 tot 1892.
Tijdens WO I vocht dit regiment ook in Ieper en Passendale.
De Mahilloneditie steekt in onze collectie, de Canadese uitgave wordt bewaard in de Library and Archives Canada.
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:15427023/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
18/04/2024
We zijn momenteel druk bezig met het inventariseren van de zeer omvangrijke theaterbibliotheek van dramaturg Frans Redant (1945-2022). Naast een schat aan toneelteksten en werken over theatergeschiedenis, acteren, regie en dies meer, bevat zijn bibliotheek ook allerlei kleinoden en curiosa. Zoals dit exemplaar van Herman Teirlincks theaterwerk 'Ik dien' (Antwerpen, 1924) dat in 1927 gebruikt werd voor de opvoeringen in de KNS in Gent. De tekst staat bol van allerlei scenische aanduidingen, zoals het begin en einde van muziekfragmenten.
We hebben dit bijzondere exemplaar ingescand:
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:38717/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
11/04/2024
We hebben de '24 Etudes techniques' voor bugel of cornet van Toussaint Sauveur gedigitaliseerd en bij die gelegenheid schreef collega Martijn het volgende over de taalproblematiek bij een leraar trompet:
'Het is detectivewerk om enkele details over het leven van de Luikenaar Toussaint Céléstin Sauveur op het spoor te komen. Geboren op 13 december 1840, behaalde hij in 1858 een eerste prijs cornet bij Pierre-François Everaerts, waarna er engagementen volgden met theaterorkesten in Luik, Spa, Oostende en Rotterdam. In 1871 werd hij benoemd tot docent trompet aan het Conservatorium van Gent, wat in de context van de Vlaamse ontvoogdingsstrijd kwaad bloed zette. Zelfs een kwarteeuw later nog vormde onder meer zijn aanstelling de aanleiding voor een pagina’s lange tirade met de veelzeggende titel “De Verwaalsching van het Gentsch Conservatorium” in het nog meer zeggende tijdschrift Germania. Een greep uit de retoriek: “Want van 1835 – de stichting der school – tot 1872 waren de leeraars gewoonlijk Gentenaars, Vlamingen. Doch met de onzalige benoeming – onzalig voor de Vlamingen – van den Waal Samuel, ontstond er een omkeer en sedert zag men de volgende Walen – verstaat: Vlaamschonkundigen Walen – tot leraars benoemd worden: Sauveur, voor trompet, bugel […] Deze laatste kwam, onder voorwaarde dat hij Vlaamsch aanleeren zou en heeft […] tot nu toe nog geen blijken gegeven dat hij een woord van onze taal kent! Hoe vindt ge’t, lezer?” Desalniettemin leidde Sauveur met eigen didactische werken een hele generatie Gentse trompettisten op.'
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6739483/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
04/04/2024
Sommige partituren en partijen van de vaudevilles die ooit aan de stad Antwerpen toebehoorden, werden gekopieerd door het 'agence musicale' van P. Roubière in Brussel. Roubière produceerde niet alleen (handgeschreven) partituren, hij regisseerde zelf ook vaudevilles in Brusselse theaters.
Hier 'Midi à quatorze heures' van Théodore Barrière, een 'comédie-vaudeville en 1 acte' die op 9 april 1851 in het Gymnase-Dramatique in Parijs in première ging.
PS 'Midi à quatorze heures' is een staande uitdrukking voor wie iets gecompliceerds weet te maken van iets simpels. Deze vaudeville is nog altijd zeer actueel dus...
https://anet.be/record/lvdopac/c:lvd:15423910/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Collectie in de kijker
06/03/2024
Collega Martijn beschreef en digitaliseerde deze zeldzame partituur en schreef er volgende bedenking bij:
Generaties lang stonden de prinsen van Chimay erom bekend genereuze mecenassen te zijn, zo ook prins Joseph de Riquet de Caraman-Chimay (1836-1892). In het barokke theaterzaaltje van zijn kasteel ontving hij grootheden als Frans Liszt, Charles Gounod en Aleksandr Borodin. Joseph Forestier (1815-1882) en Félicien David (1810-1876) droegen hun gezamenlijke Fantaisie pour cornet et piano aan hem op. Het werk maakt deel uit van een lange, Franse traditie van bewerkingen van groot opera- en concertrepertoire voor het salon. In dit geval vertrokken Forestier en David van thema’s uit het lied Gastibelza en de opera Lambert Simnel, beide van Hyppolite Monpou (1804-1841), een gevierd componist van opéras comiques. Virtuositeit, maar bovenal frivoliteit, domineert in de Fantaisie. Interessanter nog is hoe in dit schijnbaar alledaagse werkje gebruiken van patronage, salonmuziek en Franse opera samenkomen.
https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:6764432/N
_____________________________________________________________________________________________________________
Studienamiddag 'Tragische tango. Het Antwerpse muziekleven en de opkomst van de mechanische muziek.'
15/11/2023
In het prachtige Museum Vleeshuis in woord en muziek horen hoe de opkomst van de mechanische muziek en van de geluidsfilm het muziekleven in Antwerpen beïnvloedde en wat de sociale gevolgen voor de muzikanten waren. Kers op de taart is het recital van Gottlieb Wallisch, laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd 1999, met door dans en jazz beïnvloede pianomuziek uit het interbellum. Naast werk van o.a. Kurt Weill en Alexandre Tansman brengt Wallisch ook werk van August L. Baeyens en Emmanuel Durlet. Daarnaast brengen Isabelle Storms en Hannah Aelvoet Van Ostaijen-liederen van August L. Baeyens en Karel Albert. Een unieke kans om deze muziek te horen! Je kan je inschrijven op de website van Museum Vleeshuis.
_____________________________________________________________________________________________________________
5000ste brief in onze archiefmodule
02/10/2023
Feestelijk moment: vandaag voerde Jef, onze even deskundige als naarstige vrijwilliger, de vijfduizendste (5.000ste!) brief in onze archiefmodule in. Een mooie brief overigens, gedateerd op 9 december 1976, tussen twee culturele grootheden: Ger Schmook (1898 - 1985), een promotor van het bibliotheekwezen en de literatuurarchieven in Vlaanderen die in zijn onnavolgbare stijl ook al eens over Benoit publiceerde, richt zich hier tot componist en dirigent Frits Celis (1929). Het is slechts een van de vele interessante documenten in ons uitdijende archief.
_____________________________________________________________________________________________________________
125 jaar Koninklijk Vlaamsch Conservatorium
15/06/2023
Vandaag is het precies 125 jaar geleden dat Leopold II het koninklijk besluit ondertekende waarmee Peter Benoits muziekschool verheven werd tot Koninklijk Vlaamsch Conservatorium, 'om er aan de jonge lieden van beider kunne, door leeraars bevoegd in de Nederlandsche taal en de Nederlandsche vaktaal, een grondige en volledige opleiding in de muziek-en tooneelkunst te geven, opleiding gesteund op de Vlaamsch vaderlandsche grondbeginselen in de kunst...'
_____________________________________________________________________________________________________________
'Spelen van sinne' (Antwerpen, 1562) is opgenomen in STCV
20/12/2022
Ons exemplaar van 'Spelen van sinne' (Antwerpen, 1562) is opgenomen in STCV (de Bibliografie van het handgedrukte boek). Bij het maken van een gedetailleerde beschrijving werd een merkwaardig drukfeilen opgemerkt. https://anet.be/record/opacdkvc/c:lvd:1040397/N
To err is human … also when you’re an early modern printer. This book contains all the poems performed by the members of Antwerp's chamber of rhetoric at the ‘Haagspelen’ of 24 August 1561 in the city at the Scheldt estuary. At this event, the performers tried to impress the audience with ‘plays of the senses’, showing allegorical expressions of religious or moral teaching. The ‘Haagspelen' were a sixteenth-century phenomenon, staged mainly in the Duchy of Brabant by local ‘rederijkerskamers’ or chambers of rhetoric. They served as unofficial poetry competitions in which participants from outside the official chambers could take part as well. The Antwerp printing house of Willem Silvius (†1580) clearly thought through the lay-out of the poems. The text is neatly divided into clearly defined blocks and the typesetters made full use of the beautiful civilité font. However, something went wrong at the top of a page, as a bit of the text remained unprinted and a snippet of text is awkwardly hovering above. What happened here? Copy Koninklijk Conservatorium Antwerpen: S-TV-REDER-spelen-1 STCV record: http://bit.ly/3tHkqC5 (c) STCV. Bibliography of the Hand Press Book
_____________________________________________________________________________________________________________
OKV schrijft over het Topstukkenproject binnen GIVE (Gecoördineerd Initiatief voor Vlaamse Erfgoeddigitalisering)
12/12/2022
Zoals OKV aangeeft in de inleiding van het artikel: "Van een aantal van de ruim negenhonderd beschermde topstukken van de Vlaamse Gemeenschap bestaat nog geen hoogwaardige digitale reproductie. Het GIVE-Topstukkenproject, dat loopt tot einde 2023, maakt daar werk van. Dit project kadert binnen het relanceplan Vlaamse Veerkracht van de Vlaamse overheid en wordt gerealiseerd met de steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Een delicate opdracht is de digitalisering van de bijzonder kwetsbare topstukken op papier of perkament."
Onze drie topstukken zijn ook van de partij: het Beiaardboek van De Gruytters, het Troisième livre de clavecin van Josse Boutmy en de Dodekachordon van Henricus Glareanus.
Het volledige artikel kan je hier lezen.
_____________________________________________________________________________________________________________
Studienamiddag ‘Pionierende vrouwen. Vrouwelijke componisten in Vlaanderen’
15/11/2022
Deze studienamiddag gaat door op woensdag 23 november vanaf 13u30 in Museum Vleeshuis. Op deze studienamiddag belichten we in woord en klank de positie van componerende vrouwen in Vlaanderen. Na een inleiding door conservator Timothy De Paepe, geeft Jan Dewilde een met muziekvoorbeelden geïllustreerde lezing over componerende vrouwen tussen intimiteit en publieke ruimte. De Italiaanse fluitiste Nicla Vece brengt samen met pianiste Hannah Aelvoet werk van Vlaamse componistes, waarna zangeres Pauline Lebbe en pianist Bert Koch de voorstelling Het lied van de haard brengen, een 'storytelling recital' over drie Vlaamse componistes. Na afloop kan er bij een drankje en een hapje worden nagepraat.
Het evenement is gratis, maar gelieve te reserveren via svm@ap.be of 03/244 18 21 of het inschrijvingsformulier op de website van het SVM.
_____________________________________________________________________________________________________________
STCV registreert oude drukken van Koninklijk Conservatorium Antwerpen
20/10/2022
Dankzij de goede zorgen van medewerkers van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken werd een vijftigtal oude drukken geregistreerd in de STCV-databank. Het gaat om werken gedrukt in een Vlaamse stad voor 1801. De lijst en de beschrijvingen vindt u hier: https://anet.be/desktop/stcv
Lees het volledige artikel op de website van de Vlaamse Erfgoed Bibliotheken.
_____________________________________________________________________________________________________________
Lezing Open Huizen
06/10/2022
Nu zaterdag, 8 oktober 2022, vertellen we het tragische verhaal van pianiste en componiste Annie Rutzky (1920-1943) die wegens de ‘verordening op Joodsche leerlingen’ samen met enkele andere Joodse medestudenten op 14 maart 1942 verplicht van het Conservatorium school werd gestuurd. In augustus 1943 werd ze tijdens een razzia opgepakt en op 29 september 1943 naar Auschwitz gedeporteerd waar ze omkwam. Haar verhaal, en dat van andere Joodse studenten en docenten, wordt verteld door Jan Dewilde. Pianist Simon De Paepe en cellist Shuya Tanaka brengen enkele stukken van hen tot klinken. Ook op het slotevenement van Open Huizen zullen De Paepe en Tanaka deze muziek brengen. Op dit evenement nemen ook de Antwerpse burgemeester en stadsarchivaris het woord (9 oktober – 17 u. , Felix Pakhuis). Deelnemen is gratis, maar inschrijven is sterk aangeraden door de beperkte capaciteit. Zo ben je zeker van een plaats.
_____________________________________________________________________________________________________________